Cumhuriyet dönemi Türk şiiri üzerinde Nazım Hikmet’in de önemli bir tesiri olduğunu kabul etmeliyiz. 1930’lu yıllarda birçok genci peşinden sürükleyen, edebiyat otoritelerini şaşırtan bu komünist şair, mısrâları kırarak, kelimeleri gürültülü bir şekilde düzenleyerek, şiirini ideolojisinin hoparlörü hâline getirmiştir. Türk edebiyatı için yeni olan bu sesin, Rus şairi Mayakovski’den etkilendiği, başta Büyük Doğu Mimarı olmak üzere, birçok edebiyatçı tarafından belirtilmiştir.
Yüksek sesle okununca kulağa hoş gelen şiirleri vardır Nazım’ın. Kendi tarzının hakkını vermiştir ama vezinsiz şiirin yaygınlaşmasında ve dolayısıyla önüne gelenin şiir(!) yumurtlamasında payı vardır.
Bir ara eserleri yasaklanan, hapis yıllarının ardından ve Rusya’ya kaçtığı yıllarda şiirleri kısmen unutulan Nazım’ın ikinci tesiri, 1960’lı yıllarda, ölümünden sonra eserlerinin yeniden yayınlanmasıyla görülmüştür. Bugün “toplumcu şair” olduğunu iddia eden bütün solcu şairlerde, derecesi farklı olmakla birlikte, Nazım Hikmet’in önemli etkisi vardır.
İnsanın iç dünyasına -ideolojisi gereği- sırt çeviren Nazım Hikmet’in bizce en güzel şiirleri ise özellikle cezaevinde ve Rusya’da zaman zaman kendi “iç”iyle başbaşa kaldığı ve “gürültüsüz” yazdıklarıdır. Kezâ onun ihtilâlci şiirlerinde bile, Marksist dünya görüşüne rağmen, gizli bir romantizm vardır. “En güzel deniz / henüz gidilmemiş olanıdır” derken de, karlı kayın ormanında Anadolu hasretiyle ve ömrünün sonbaharında “memleket mi, yıldızlar mı, gençliğim mi daha uzak” diye sorarken de romantiktir o. Hattâ “Yürüyen Adam” şiirindeki “deniz gibi köpüren rüzgâr” ve “düşen yıldızlar gibi iki yandan akan ışıklar” arasında, “alnı yukarda, kırmızı boyun atkısı rüzgârda” olarak yürüyen adamın kararlılığında da romantik bir pay mevcuttur. Bu durum, Büyük Doğu-İbda bağlıları için şaşırtıcı değildir; çünkü materyalistin de maddeciliğini “ruhî çaba” ile kurduğunu bize bu dünya görüşü öğretti.
Kaynak: H.Y. “Hikâye, Roman ve Şiir Çevresinde Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatına Toplu Bakış” başlıklı henüz yayınlanmamış bir eser çalışmasının bölümler hâlinde naklidir. “Akademya’ya Doğru Sitesi”, 2001-2005 (2010 öncesi arşiv yazılarımızda yazarlarımızın adları, açık isimleriyle yayınlandıklarında yazılarını yeniden tashih ihtiyacı duyabilecekleri ihtimaline nazaran, yazarlarımızın talebi olmadıkça sadece isimlerinin baş harfleriyle paylaşılmakta, böylece bu önemli ve değerli arşivimizden kamuoyunun istifadesi amaçlanmaktadır.)
