ELİF
“Resim Redd Kökündendir”
Salih Mirzabeyoğlu‘nun resim sanatı hakkında yazdığı enfes kitab… Büyük Doğu-İBDA estetiğinin bir buudu olarak; resim felsefesi değil de, ince bir farkla, resim hikemiyatı…
İslâma Muhatab Anlayış‘ın resim alanındaki tezahürünü, izdüşümünü gösteren bu kitab, şu ilginç alt başlığı taşımaktadır: “Resim Redd Kökündendir” Yalnız buradaki “redd”, herkesin kolayca anladığı çerçevede bir reddediş değil.
Diğer yandan, belli tarzda resimler, İslâm tarihinde tartışmalı, daha açıkçası reddedilmiştir. Bu, reddedilmenin sebebi, İslâm’da resim olmaması değildir; İslâm’da ikonalar ve dinî tasvirler olmamasıdır. İslâm büyüklerinin portreleri yapılamazdı ve bunlar kutsallaştırılamaz, ibadet ve âyin amacıyla kullanılamazdı.
Bunun dışında, İslâm’da resim hep vardı. Sadece minyatürlerde değil, çeşitli süslemelerde ve hat sanatında resim yaşıyordu. Ünlü ressam Picasso’nun bu ince sanatı anlamak için büyük gayret gösterdiği bilinmektedir. Cezayirli birinden hat dersleri aldığı, Türk hat üstadlarını incelediği ve iyi tanıdığı bilinmektedir. Bunlar da resme dair ve sonuçta resimdir.
İslâma Muhatab Anlayış’ın resim alanındaki tezahürü ise, modern resim ile geleneğin İslâm resmi arasındaki geçit noktalarını tutar. Modern resmin, hemen bütün ana akımlarının içinden geçer. Onların bayağı olan, kaba taklitte kalan örneklerini yerer; ince sanat ihtivâ eden, özellikle mücerrede (soyut, nonfigurative) kıvrılan örneklerini över. Unutulmamalıdır ki, klâsik resim dinî resimdir genellikle; kilise resmidir. İslâm sanatı olarak değeri yoktur. Ama modern resmin deha kumaşıyla ilgisi vardır; İslâm sanatını, İslâm estetiğini taşıyıcı yönleri vardır.
“Elif” bu anlamda bir ilk eserdir; ve çok önemlidir. Kendisi de iyi bir ressam olan Salih Mirzabeyoğlu, bu eserinde, resim sanatı ve estetik alanındaki ilişkileri inceler. Bunun ardından büyük ressamların hayatı ve sanatlarından örnekler verir: Picasso, Kandinski, Barbizon Okulu, Manet, Gauguin, Van Gogh, Lautrec, Cezanne, Monet, Renoir, Cassatt, Morisot, Meurent gibi modern ressamların çalışmaları ve sanat anlayışlarını başlıklar hâlinde inceler.
İslâma Muhatab Anlayış‘ın resim sanatına dair görüşü, bütün bu modern sanat üstadlarının dışında bir yerde değil, onların ardından gelecektir; onların tecrübelerini, eserlerinin kıymeti ve mânâsını inceleyerek, kendi asliyetini gösterecektir. Daha açıkçası, komünizm için sosyalist gerçekçi sanat akımı neyse, İslâma Muhatab Anlayış için de “İbda resmi” o olacaktır. Bu itibarla “Elif”, resimde yeni bir sanat akımı değil, yeni bir çığırdır. Modern resmin bir inkılâbıdır, Doğulu bir merhalesidir, yeni bir filizidir.
27 Haziran 2011
Kaynak: S.G. “İBDA Külliyatı / Salih Mirzabeyoğlu’nun Eserlerine Giriş Mahiyetinde Denemeler” ismiyle 2015 yılında Akademya tarafından basılmış ve bir süre sonra tükenmiş bir eserden kamuoyunun istifâdesi amacıyla yapılmış iktibaslardır. Eser, Türkiye’nin en çok takib edilen forum sitesinde İBDA Külliyatını tanıtma gâyesiyle 2011-2014 yılları arasında kaleme alınmış denemelerden oluşmaktadır.
