İNSAN
“Erkek ve Kadın”
Salih Mirzabeyoğlu‘nun Batı tefekkürü ve İslâm tasavvufu arasında mekik dokuduğu bir başka eseri… Psikoloji alanına giriyor, Bolu F Tipi cezaevindeki hücresinde yazdığı bu eserinde Mirzabeyoğlu… Eserin alt başlığı “Erkek ve Kadın”; bu hususta tasavvufî ve felsefî inceliklere dokunuyor…
Eserin İslâm tasavvufuna ait yönünü adımlayalım. Zirâ, buraya toplaşan gençlik, genellikle “İslâm” kelimesini işittiklerinde, çukura düşmüş gibi bağırırlar. Farketmez; biz onların alışkın oldukları kalıblar içinde de konuşmasını biliriz:
– «Jung’un ŞUURALTI görüşü, Freud’unkinden daha zengin ve esrarlıdır. Freud, sadece ferdî bir şuuraltının varlığını kabul ediyor. Jung ise müşterek veya FERD ÜSTÜ bir şuuraltının bulunduğunu söylüyor. Freud, bilindiği gibi, ruh dünyasını şuurlu ve şuursuz olmak üzere ikiye ayırıyor. Jung, bu ikiliği üçleştiriyor: Şuurun ve şuuraltının yanında, müşterek şuuraltına yer veriyor. Jung’a nazaran şuuraltı, bütün insan ruhunun en önemli unsurudur. Burada, tabiatına sembolik icadlarıyla şuurun hiçbir şekilde yaklaşamayacağı imkânları belirten, insiyaklar [içgüdüler] kuvvetini andıran dinamik bir faaliyet kendini gösterir. Şuuraltında, yüceltilmiş bütün ruhî kapsamlar, unutulan ve ihmâl edilen herşey ve bunların yanında milyonlarca tecrübeyle sağlanmış bir bilgelik yer alır. Şuuraltı, geleceği tâyin etmek amacıyla sürekli bir şekilde malzemeler hazırlar, kombinezonlar yapar. Bunlar, her zaman gördüğümüz kombinezonlardan, incelik ve şümûl bakımından daha üstün olurlar. ŞUUR, ŞUURALTININ GECİKMİŞ BİR FİLİZİDİR.» [*]
Buradan, Jung psikolojisine ilişkin çeşitli açılımlardan sonra iş, İslâm tasavvufunun “Hakikat-i Ferdiyye” kavramına geliyor… Tek ferdin hakikati… İnsan; insan örneği… Şair Borges‘in ifadesiyle;
Bir tek adam doğdu, bir tek adam öldü dünyada
Aksini düşünmek, lüzumsuz bir genişletme çabası…
Bunun mânâ ve hakikati için, önceki sayfalarda geçen “Hakikat-i Ferdiyye” başlığına tekrar dönebilirsiniz…
*Salih Mirzabeyoğlu, İnsan – Erkek ve Kadın, İBDA Yay., İstanbul 2008, s. 106.
27 Temmuz 2011
Kaynak: S.G. “İBDA Külliyatı / Salih Mirzabeyoğlu’nun Eserlerine Giriş Mahiyetinde Denemeler” ismiyle 2015 yılında Akademya tarafından basılmış ve bir süre sonra tükenmiş bir eserden kamuoyunun istifâdesi amacıyla yapılmış iktibaslardır. Eser, Türkiye’nin en çok takib edilen forum sitesinde İBDA Külliyatını tanıtma gâyesiyle 2011-2014 yılları arasında kaleme alınmış denemelerden oluşmaktadır.
