Tekrar Ergun Göze’den aktardığımız satırlara dönelim ve Üstad’ın başka şairlere ait “ezberinden mısralar okumasından” bahsedelim… Burada şaşırtıcı olan, Ergun Göze’nin bu durumu “mucizeye(!)” benzetmesidir. Diğer yazı türleri bir yana, Homeros’tan Valéry’ye, Yunus Emre’den Rimbaud’ya, Fuzûlî’den Baudelaire’e, Shakespeare’den Abdülhak Hamid’e, Bâki’den Yahya Kemâl’e, Şeyh Galib’den Ahmet Haşim’e, Namık Kemâl’den Mehmet Âkif’e kadar yerli ve yabancı şiir kültürüne hâkim olan ve bunlar hakkında çarpıcı hükümlere imza atan bir dehânın hafızasının hacimli bir şiir antolojisi kadar dolu olmasında şaşıracak ne var?
Mevzu bu noktaya kıvrılmışken, bir taşla iki kuş vuralım ve Üstad’ın “kendisinden başka şairleri okunmaya lâyık görmediği” iddiasının da temelsizliğini gösterelim. Necib Fazıl, belirli bir kalite tesbit ettiği yerli ve yabancı şiir ustalarını okumakla kalmaz, şiir heveslisi gençlere de tavsiye ederdi. İsbat mı? 20 Aralık 1967 tarihli Büyük Doğu mecmuasının “Sizinle Başbaşa” köşesinde Trabzon’dan yazan Yaşar Nuri Öztürk imzalı (isme dikkat!) okuyucusuna şu cevabı vermiştir:
“Şiirde başarılı olmak için çok okumak, hususiyle Divân Edebiyatından günümüze kadar gelen bütün ekolleri inceden inceye tetkik ve tahlil etmek lâzımdır. Bir Batı diline vâkıf bulunmak da gâyeyi kolaylaştırır. Fakat herşeyden evvel şiir bir Allah vergisi ve hususî bir istidat işidir. Her şeyden evvel şairin kendi kendisini kontrol edebilmesi ve eserini kolayca benimsemek gafletinden uzak bulunması şarttır. Bir tecrübeden 999 tanesini yırtıp ancak birini benimseyen sanatkâr titizlik şartının ilk basamağına ayak atmış demektir.”
Necib Fazıl, yukarıdaki satırlarda bir okuyucuya tavsiyede bulunmanın yanında kendi şiirinin de köklerini işaretlemektedir âdeta. O, şiirde başarılı olmak için “çok okumuş, hususiyle Divân Edebiyatından günümüze kadar gelen bütün ekolleri inceden inceye tetkik ve tahlil etmiş”, ilk olarak İngilizce kanalıyla, daha sonra ise Fransızca yolundan “gayeyi kolaylaştırmıştır.” Bütün bunlardan öte “Allah vergisi bir istidada” sahibtir ve ustalık yollarında gençlik çağındaki bazı şiirlerini “benimsemek gafletinden uzak bulunmuştur.”
Onun sadece şiir bahsinde bile geniş çaplı bir antoloji kadar zengin olan hafızasıyla ilgili bir hatırayı da “Kültür Dünyası” dergisinden gösterelim. İlk kez Mayıs 1997’de yayın hayatına atılan bu dergi, 1. sayısının büyük bir bölümünü Necib Fazıl’a ayırmıştı. O sayının 47. sayfasında “Üstün İnanç” imzalı bir yazı vardı. Bu zât, güya şiir yazan ve dergi çıkaran Güngör isimli solcu bir arkadaşıyla Üstad’ı ziyarete gitmiş. Gerisini aynen aktaralım:
“Bir yandan çaylarımızı içiyoruz, bir yandan Güngör’le Üstad şiir tartışıyorlar. Buna tartışma da denmez hani. Güngör kem küm ediyor, Üstad konuşuyor. AĞZINDAN SU KASİDESİ ANLATILMAZ BİR TEMPO VE TONLAMA GÜZELLİĞİYLE DÖKÜLÜYOR. Teklemeden, ezbere hepsini okuyor. HEMEN ARDINDAN (BODLER)’İN BALKON ŞİİRİ AYNI BAŞARIYLA GELİYOR.”
Bundan başka, Hasan Çebi, “Bütün Yönleriyle Necip Fazıl’ın Şiiri” isimli kitabında, kendisinin gerçekleştirdiği bir röportajda, Üstad’ın, Fransızcasıyla birlikte Valéry’nin bir şiirinden misâl verdiğini sayfaya dipnot olarak düşmüştür. Üstad’ın dilinden nakledilen mevzu şu:
“Size bir şey nakledeyim. Paul Valery’nin bir mısraı:
«Ayak sesleri benim kalbimdir.» diyor. Birisi çıktı, Ayak Sesleri şiirimdeki; «Artık, atan kalbimde bir ayak sesi oldu» mısraını ondan aldığımı iddia etti. Bir de baktık ki onun şiiri benimkinden iki sene sonra neşredilmiş. Şimdi… (Valery) benden aldı demeye niyetim yok.”
(A.g.e. s. 140-141)
Hasan Çebi’nin 1980 yılında gerçekleştirdiğini ifade ettiği yukarıdaki ilginç satırların da yer aldığı röportaja –ne hikmetse- “Konuşmalar” kitabında yer verilmemiş. İlgililere duyurulur.
Kaynak: H.Y. “Kitaplar ve Necip Fazıl” başlıklı henüz yayınlanmamış bir eser çalışmasının bölümler hâlinde naklidir. “Akademya’ya Doğru Sitesi”, 2001-2005 (2010 öncesi arşiv yazılarımızda yazarlarımızın adları, açık isimleriyle yayınlandıklarında yazılarını yeniden tashih ihtiyacı duyabilecekleri ihtimaline nazaran, yazarlarımızın talebi olmadıkça sadece isimlerinin baş harfleriyle paylaşılmakta, böylece bu önemli ve değerli arşivimizden kamuoyunun istifadesi amaçlanmaktadır.)
