“Maşiah” – Kelimemiz İbrânîce. İngilizce’ye ‘Messiah’, Fransızca’ya ‘Messie’ (Messi), Almanca’ya ‘Messias’, Arabî’ye ‘El Mesih’, Latince’ye ‘Christus’, Türkçe’ye ‘Mesih’ olarak geçmiş. ‘Mukaddes Yağ ile meshedilmiş olan’ mânâsına geliyor. Arabî karşılığı ise ‘Meshedilmiş Olan’. Yunanca’ya ‘Hristos’ biçiminde giriyor ve aynı mânâyı hâvî. Yunanca’da ‘Kehrismenos’ sıfatı da ve aynı anlamda kullanılıyor.
Yahudî mukaddes kitablarına nazaran; ‘Yüce rahib olarak hizmet etmek/görmek içun seçilmiş insanlara verilen umumî bir isim olarak (ha’kohen ha’gadol) veya ‘Kral’ olarak (melekh) kullanılıyor. Bu makama münâsib görülen şahıs, âyinle mukaddes bir maddeyle (muhtemelen hususî bir yağ) meshediliyor.
İbrânîce (maşah), fiil kökü, ‘Mukaddes yağla meshetmek’ mânâsına. Ahd-i Atik’te bu kelime 70 değişik yerde ve farklı eklerle geçiyor. Bu 70 kullanımdan 7’sinde; muhtelif gâyelerle bir şeyi boya veya yağ ile kaplamak mânâsında kullanılıyor. Birisi bu şekilde meshedildiğinde ‘Maşi’ah’ – (maşi’ah) sıfat-ismini alıyor. (Maşi’ah) ismi, (maşah) fiil kökünden türemiştir ve mukaddes kitabda 39 defâ geçmektedir. İbranî itikadına nazaran, Maşi’ah beklenen Yahudî önderdir. Aynı kaynaklar referans gösterilmesine rağmen, Hristiyan ulemâsı ile Yahudî ulemâsı arasında ihtilaflar vardır:
Kaynaklara bakıyoruz:
Exodus (Çıkış) 30: 22-25: “Ve, Efendi (Allah) Musa’ya dedi, “Ve sen en rafine (ince) cinsinden baharatı kendine alıyorsun: Saf Myrrhe(*) [500 şekel ağırlığında]; 250 şekel ağırlığında acı cinnamon(*); ve 500 şekel ağırlığında Cassia(*); ve zeytinyağı. Ve, ondan mukaddes (mesh) yağı (şemen miş’hat-kodeş): bir parfüm ustasının san’atına yaraşır parfümlü bir preparat; o, mukaddes mesh yağı olacaktır] yapacaksın”.
Myrrhe : Afrika’nın kuzeydoğusunda ve ortadoğu’nun yarı-çöl bölgelerinde yetişen küçük ve dikenli bir ağaçtan elde edilen reçinedir. Bu reçineden, buharlaştırma yoluyla, koyu amber renkli bir yağ elde edilir. Aroması, acı ve baharlıdır.
Cinnamon: Lauracae familyasına mensub bir bitkidir. Tropikal bir ağacın iç kabuğundan elde edilir. Çok değişik türleri mevcuddur (250 kadar). Temel iki varyetesi Cinnamonum Cassia ve Cinnamonum Zaeylanicum’dur. C. zeylanicum (Ceylon cinnamon – Seylan Cinnamon’u) ‘hakikî Cinnamon’ olarak da bilinir ve diğerine göre daha parlak renkli ve daha tatlıdır. En iyi cinnamonlar, Sri Lanka’nın, Colombo sevahilinde yetişir.
Eski Mısır’da cinnamon Tıbb’da kullanılıyordu. Mumyalamada da, iç organları korumak içun de kullanılıyordu. Eski dünyada cinnamon altundan daha kıymetliydi. Roma imparatoru Nero(n), eşinin cenâze yakma töreninde cinnamon kullanmıştır.
Orta dönem Avrupası’nda sofraların baş tacı olmuştur. Avrupa’ya Portekizli denizciler yoluyla, Hindistan’ın 1536 senesinde işgâliyle, girmiştir. Sinhali kralı Portekizliler’e yılda 110.000 kg. Cinnamon’u vergi olarak vermeyi kabul etmiştir.
1636’da Sri Lanka’yı işgâl eden Hollandalılar bu kıymetli bitkinin tarımına başladılar.
Cassia: Cinnamomum cassia. Lauraceae familyasına mensub bir bitki. Sertliği ve niteliği itibârıyla Cinnamon’dan ayrılır. Cassia’nın kabuğu daha kalın ve serttir. Dış yüzeyi gri-kahverengidir. İç kabuğu ise, daha yumuşak ve kızıl-kahverengidir. Anavatanı, Burma (Birmanya), Çin, Hindî Çin, Batı Hind ve Merkezî Amerika’dır. Eski Çin’de ‘Kwei’ olarak adlandırılan Cassia Avrupa’ya klasik dönemde Arab ve Fenikeli tüccarlar tarafından getirilmiştir. Çin cassia’sı, Hind cassia’sı, Endonezya cassia’sı, Oliver’s cassia (Avustralya), Mossoia cassia’sı (Papua Yeni Guinea) gibi türleri vardır.
Hristiyan ulemâdan bir kısmı ‘Mesh yağı’nın Hind ülkesinde yetişen ve aromatik bir bitki olan pembe-mor renkli çiçekleri bulunan Nardostachys Jatamansi olduğu söylenmektedir. Hz. Musa, kardeşi Harun’u (Aaron) ilk yüce rahib olarak meshetmekle emrolunuyor:
Exodus (Çıkış) 29:7 – Ve, bilâhare, mesh yağını alacaksın ve onun başına sürmek suretiyle meshedeceksin.
Kral Saul
Yahudî itikadına nazaran; kral Saul, İsrael kralı olarak İsmail (Samuil/Samuel) peygamber tarafından bu mesh yağıyla başından meshedilmiştir:
1 Samuel 10:1 – Ve Samuel yağ kadehçiğini (φιαλίδιο/fialîdio) aldı ve onun başını meshetti. Ve Samuel dedi: ‘Aslında, Allah sizi kendi mirasını idâre etme temelinde meshetmişti”.
Kral Davud
Jes’in oğlu Davud, peygamber Samuel tarafından İsrael kralı olarak meshedilmişti.
1 Samuel 16:13 – Ve Samuel yağ boynuzunu (içinde yağ bulunan boynuz) aldı ve onu (Hz. Davud) erkek kardeşlerinin ortasında başından meshetti. Ve, Allah’ın Ruhu o gün Davud’un üzerinden güçlü bir biçimde geçti.
Kral Süleyman
1 Krallar 1:34,39 – (34) Ve yüce rahib Zadok ve peygamber Nathan onu, İsrael kralı olarak (Hz. Süleyman) meshettiler ve ona ‘Uzun ömürlü kral Süleyman’ dediler.
(39) Ve yüce rahib Yadok yap boynuzunu kürsüden (Tabernaculum) aldı ve Süleyman’I meshetti. Bilâhare, şofarı (boynuzu) patlattılar ve bütün insanlar ‘Uzun ömürlü kral süleyman’ dediler.
Kaynak: H.A. “Akademya’ya Doğru Sitesi”, 2001-2005 (2010 öncesi arşiv makalelerimizde yazarlarımızın adları, açık isimleriyle yayınlandıklarında makalelerini yeniden tashih ihtiyacı duyabilecekleri ihtimaline nazaran, yazarlarımızın talebi olmadıkça sadece isimlerinin baş harfleriyle paylaşılmakta, böylece bu önemli ve değerli arşivimizden kamuoyunun istifadesi amaçlanmaktadır.)
