“Who Am I ?”
To ask ‘Who am I ?’ is the same as to ask ‘What is death?’… ‘Me’… The entire life consists of series of events which we live to answer this question!..
On the adjacency of the question ‘Who am I?’ and ‘What is death?’, a control of Ego (Murakabe-i Nefs) the only one of my kind… Life and Death… An unknown known or a known unknown according to the place in which is taken… The whole matter, the purpose of life, to save the ‘known’ from the ‘unknown’ and to render ‘known’, the ‘unknown’.
Goethe, who says, “Every human has to be evaluated in his own characteristic; as well as his creation, the ancient entourage, the opportunities of education and, the actual stairs and steps have to be taken into consideration”, in a sense, frames also the cause of the telling ‘the life story’!
The criterion ‘Men Arefe Nefsehû fakat Arefe Rabbehû – The one who knows his ego, knows also his God / Allah’, shows the truth of my ‘who am I?’ sorrow…Also, the ‘Diary of Fox’s!..
“The Birth, Name and Noble Roots”
My Birthdate; hours passing from 9th of May to 10th of May… Day; Tuesday-Wednesday… Time; 00:22… Place; Erzincan… (Arz’ın Cânı) The anima and the spirit of the World!
24th of May, 1950… My name day!..
My name, Salih İzzet… My surname, my artificial surname: Erdiş… My name aside, the compulsion of the Republic Erdiş was strange for me since my childhood, I could not appropriate it… My father’s surname is different, his brothers’ surnames of the other ladies of İzzet Bey are different, the brothers and uncles of İzzet Bey surnames are different… Ignoble, and by the exact meaning of the word – bastards, took the way to degenerate and to destroy the ancestry and the genealogy connection… They wanted to take the way to equalize themselves with the nation. The Surname Law…Isn’t it possible? Of course possible… possible, but; this surname, that surname is impossible. For you this one, for the other that one, etc. cut the relation and the connection with the roots. The ones who are coming from the same family were cluttered, moreover some laughingstocks as surnames for somebodies!
Erdiş… So humdrum and prosaic… What it means?.. teeth of soldier?… I looked it since I am a lexophile… Erd: anger, rage, fury, sorrow, distress. So, ‘Erdiş’ means ‘angry ?’..
İzzet, so beautiful name… And Salih? This is utterly different!.. My proper name and also like the merit mark given by my Master!..
Salih, not an ordinary and forgettable name, is my proper name. It is like this in my identity card, also… Every friend from primary school knew me with this name… As Necib Fazıl was ‘Mr. Fazıl’ at home, mine is decided İzzet… Later, ‘the review, Shadow’ (Gölge Dergisi)… On one hand, I write, on the other hand, I arrange monetary matters and I am the chief editor… Under the conditions which need to hide each of them from the other, I decided to give my article without name… But, since it was a great echo, Yalçın Turgut proposed I use the name Salih Erdiş!
In front of me, a stupid one suffocates me… I do not want to hurt him… Brazen, what he says:
– “You seem to be in the egoistic status!”
This is not my false if the man rushes on the sword… He was answered necessarily to know his place:
– “It’s clear that I did not behave egoistically because I try to make to listen to reason to somebody like you!”
What I want to say: During my life, I bent in the name of love of the great ideal for something which necessitates the death thousand times, maybe… If this is conceit or pride, my conceit does not accept the odor of mouth… Ego, unbeliever … What it can be said if the Byzance Emperor, preferred to abandon the throne and to beg near Yenicami, in the love of Islam?.. Who is the hero who rends prison the world for himself in the name of Islam, let come near!..
As I save myself from myself and in the very synchronous moment, Salih Mirzabeyoğlu… A name that represents the consciousness and the pride of my ideal; my other name has to be used in the routine. The pride value of this job in the essential plan is enough for him!
1975, the appearance of the review GÖLGE and my charge, the surname “Mirzabeyoğlu”…
My birthplace Erzincan… The first tomb place is also there since it’s believed that I was dead. Me, I am the human who returned back from the tomb in the last moment!..
I was 1,5-2 years old… I was attacked by extreme diarrhea… From the point of view of the others, I die…
According to the mentality of the Medicine science and public opinion of that time, it is practiced an opposite therapy and to stop diarrhea they forbid liquids… Finally, I was melted… They prepared my tomb place since they believe that I die… Between the visitors, Uncle Nevzat, from the family of Alaaddîn Pasha, was present… He saw that there was a stirring in the lip of the baby… “He is still alive!” and adds:
– “Bring a bread, if he will die, let to die filled! »
I open my eyes by nutrition and I eat half bread. I would die by hunger, not by diarrhea!.. I am living… by looking for the cure of my soul in the way of hunger which feels hungry while it eats, in the spirit. As a believer of the secret, ‘Die before death’, I emphasize that true life is this kind of death !..
Muhammed Şerif… My father’s name is given so… The story: In the lap of His Excellency, Said-i Nursî, by his azan (call to prayer) and by his voice on my ear this name, now it is the turn of the registrar. The registrar says that it is impossible to give this name, it is forbidden. He changes the name ‘Muhammed’ as ‘Muammer’… In the identity card: Muammer Şerif… His personal record : Salih bin Muhammed… As an irony of fate, I get my share: Salih Bin Muammer Şerif.
The leader of Mutkî Clan Prince Hadji Musa, his son Prince İzzet, his son Prince Hadji Muammer, his son Salih Mirzabeyoğlu… A genealogy belongs to Great Sahabi Halid Bin Velid who is called as « Seyf-ül İslam-The sword of İslam »… Muş is a place which is the branch of that originate from there !..
Possessor, Emperor, Prince (Malik, melik, mirzâ)!..
Muş… I am under possession esoterically (Bâtın)… My possession right in the ideal… Especially I’m cultivated so… I’m raiser of my comrades… Muş and those?
From where to where and how I came ?.. Every time when I glance at my life I remember this poem of one İslamic saint:
Nakqsbandis what a big procession. They drive the procession to aim by using the mystic way.
Source: Salih Mirzabeyoglu, DIARY OF FOX, Ibda Publications, 6 Volumes, from various pages.
Translator: Coyotte
TURKISH (TÜRKÇE)
“Ben Kimim?”
«Ben kimim?» diye sormak, «ölüm nedir?» diye sormakla birdir… «Ben»… Bütün hayat, bu soruya cevap vermek üzere yaşadığımız hadiseler dizisinden ibaret!..
«Ben kimim?» ve «ölüm nedir?» sorusunun bitişikliği üzerinde, nevî şahsıma mahsus bir nefs murakabesi… Hayat ve ölüm… Alındığı yere nisbetle, meçhul bir malûm veya malûm bir meçhul… Bütün dava, hayatın gayesi, malûmu meçhullükten kurtarmak ve meçhulü malûm kılmak!.. (1)
«Her insan, kendi özelliği içinde değerlendirilmelidir; onun, yaratılışının yanı sıra eski çevresi, eğitim fırsatları ve şimdi içinde bulunduğu basamaklar hesaba katılmalıdır!» diyen Goethe, bir bakıma «hayat hikâyesi» anlatmanın sebebini de çerçeveliyor!.. (2)
«Kişi, kendini bildiğince Rabbini bildi» ölçüsü, «ben kimim?» ıstırabımın hakikatini gösterir… «Tilki Günlüğü»nün de!.. (3)
“Doğum, İsim ve Asîl Kökleri”
Doğduğum tarih: 9 Mayıs’ın 10 Mayıs’a bağlandığı saatler… Gün: Salı-Çarşamba… Saat: 0.22. Mekân: Erzincan… Arzın canı!.. (4)
24 Mayıs 1950… Adımın konulduğu gün!.. (5)
İsmim, Salih İzzet… Soyadım, eğreti soyadım: Erdiş… İsmim bir yana, Cumhuriyet zorlaması Erdiş, bana çocukluğumdan beri hep yabancı geldi, benimseyemedim… Babamın soyadı başka, İzzet Bey’in diğer hanımlarından olan kardeşlerininki başka, İzzet Bey’in kardeşleri ve amcalarınınki başka… Soysuz ve kelimenin hakikatiyle piç olanların, neseb bağını darmadağın etmek ve milleti kendileriyle eşitlemek için tuttuğu bir yoldur Soyadı kanunu… Soyadı kanunu olmaz mı?.. Elbette olur… Olur da, şu soyadı olmaz, bu soyadı olmaz, sana şu, öbürüne bu, köklerle alâkalar kesilmiş, aynı aileden gelenler darmadağın edilmiş, hattâ bazılarının payına da maskaralık ifade eden soyadları düşmüş!..
Erdiş… Ne kadar yavan… Acaba ne demek ola?.. Asker dişi mi?… Lügat tiryakiliğim içinde, elbette buna da baktım… Erd: Öfke, kahır, kızgınlık, hiddet. Un… Bu takdirde Erdiş, öfkeli mi demek?..
İzzet, ne kadar güzel isim… Ya Salih?.. O, bambaşka güzel!.. Asıl ismim olmaktan başka, Üstadım’ın liyakat nişânı gibi biçtiği!..
Salih, çoğu insanda kullanılmayan ve hattâ kendisinin de bir çırpıda hatırlıyamadığı göbek adı gibi değil, benim has ismimdir. Nüfus kâğıdımda da böyle… Bütün ilkokul arkadaşlarım, beni bu isimle tanırdı… Necip Fazıl’ın, evde “Fazıl Bey” olması gibi, benimki de İzzet’te karar… Sonra Gölge dergisi… Bir yandan yazmam, bir yandan para işini halletmem, bir yandan Yazı işleri müdürlüğünü yapmam… Herbirini diğerinden gizlemek gereken şartlarda, yazımı önce isimsiz vermeye karar verdim… Fakat ilk sayıda büyük yankı uyanınca, Yalçın Turgut isimsiz olmasının biçimsizliğini öne sürerek Salih Erdiş diye isim koymamı teklif etti!..
Karşımda bomboş bir ahmak, beni bunaltıyor… Kırmak istemiyorum… Gayet pişkin bir edada ne dese iyi:
– “Sende nefsî, benlik hâli var!”
Adam kendini kılıcın üstüne atıyorsa, suç benim değil… Aldı haddini bulması için gerekeni:
– “Benim nefsî davranmadığım şuradan belli ki, senin gibi bir adama lâf anlatmaya çalışıyorum!”
Diyeceğim şu: Hayatım boyunca, belki bin kere ölümü tercih edeceğim şeylere, dava aşkına katlandım… Eğer gurursa, gururum kabul etmezdi ağız kokusunu… Nefs, kâfir… Bizans İmparatoru, makamı terk ile İslam aşkına Yenicami önünde mendil açma durumunu tercih ederse ne buyrulur?.. Kendi eliyle İslâm uğruna dünyayı kendine zından eden er kimse, beri gelsin!..
Kendi kendimden kurtulur ve yerli yerine oturur gibi, Salih Mirzabeyoğlu… Davamın gurur ve şuurunu temsil eden bu isim, öbür ismimi günlük sıradan işlerde kullansın; bu işin öz plânındaki kıymet şerefi yeter ona! (6)
1975, GÖLGE dergisinin çıkışı ve “Mirzabeyoğlu” soyadını alışım… (7)
Doğum yerim Erzincan… Öldüm diye bana ilk açılan mezar yeri de orada… Ben, son ânda mezardan dönen insanım!..
Birbuçuk-iki yaşımda imişim… Müthiş bir ishale yakalanıyorum… Başkalarının nazarında ölüyorum…
Tıbbın veya halkın o günkü anlayışına göre, bugüne göre tam ters bir usul uygulanıyor ve ishali kesmek için sıvı hiçbir şey verilmiyor… O yaşta da zaten gıdanın ehemmiyetli cinsi bu soydan… Neticede eriyip bitiyorum… Öldü veya son demlerini yaşıyor diye, benim mezar yerim hazırlanıyor… Gelenler arasında, Alâattin Paşalar sülâlesinden Nevzat amca da var… Bir ara bakıyor ki, ben bebekin dudağında belli belirsiz bir kıpırtı… “Bu daha yaşıyor!” diyor ve ekliyor:
– “Ekmek getirin, bari ölecekse tok ölsün!”
İhtimâl fırdalardan başlayan gıda alışım, kısa sürede gözümü açmamı sağlıyor ve tam yarım ekmek yiyorum… İshâlden değil de, açlıktan ölecekmişim!..
Yaşıyorum… Ruhumun şifasını, mânâda yedikçe acıkan bir açlık yolunda arayarak… “İşan” buyurdukları “Onların” ölmeden önce ölme sırrına can koymuş ve gerçek hayatın bu soydan ölüm olduğuna inanmış olarak!.. (8)
Muhammed Şerif… Babamın ismi böyle koyuluyor… Hikâyesi de şu: Said-i Nursi Hazretlerinin kucağında, onun okuduğu ezan ve kulağına bu ismi seslenmesinden, yani ismi konulduktan sonra, iş nüfus memuru safhasına geldiğinde, o zamanın şartları icabı nufus memuru bu ismin verilemeyeceğini, yasak olduğunu söylüyor ve Muhammed ismini “Muammer” olarak değiştiriyor… “Kafakâğıdı”nda: Muammer Şerif… Künyesi “Salih Bin Muhammed” olan ben de, kaderin bir cilvesi olarak bundan payımı alıyorum: Salih Bin Muammer Şerif. (9)
Mutkî Aşireti Reisi Hacı Musa Bey, onun oğlu İzzet Bey, onun oğlu Hacı Muammer Bey, onun oğlu Salih Mirzabeyoğlu… Büyük sahabî, «Seyf-ül İslâm-İslâmın kılıcı» lâkablı Halid bin Velid Hazretlerine kadar bir şecere… Oradan gelen bir kolun yataklandığı yerdir Muş!..
Malik, melik, mirzâ!..
Muş… Bâtın nisbeti içinde tasarruf altında bulunmam… Davada tasarruf hakkım… Hususen yetiştirilmem… Fikir ve davada arkadaşlarımı yetiştirici olmam… Muş ve bunlar?
Nereden, nereye, nasıl gelmişim?.. Hayatıma göz attığım her seferinde dilime, İslâm büyüklerinden birine ait şu şiir gelir:
– «Nakşibendiler ne büyük bir kafiledirler. – Gizli yolla kâfileyi maksada sürerler.» (10)
Tercüme: Coyotte
Kaynak:
1- Tilki Günlüğü –Ufuk İle Hafiye-, Salih MİRZABEYOĞLU, C: 1, s. 18-19, İBDA Yay. (C:1, s.44)
2- A.g.e., C: 1, s. 415
3- A.g.e., C: 1, s. 321
4- A.g.e., C: 5, s. 228
5- A.g.e., C: 5, s. 394
6- A.g.e., C: 3, s. 333-334-335
7- A.g.e., C: 6, s. 64
8- A.g.e., C: 4, s. 116-117-118 (C:1, s.485-486)
9- A.g.e., C: 4, s. 25-26
10- A.g.e., C: 1, s. 101
