TAKDİM
-I-
Varlık ve oluş, hayat ve ölüm, zaman ve hürriyet, fert ve toplum, estetik ve ahlâk, dil ve diyalektik… İnsan “ben”inin temel meselelerinde tecrit terleri dökmemiş ve bu mevzuda has ve hususi bir eda belirtmeyen hiçbir gerçek fikir ve sanat adamı gösterilemez.
-II-
Türkiye’de, ne bir dünya görüşüne nisbetle fikir, ne de “sanatı üzerine düşünme” bahsi şeklinde dil mevzuuna soylu bir yaklaşma olmamıştır… Büyük Doğu’nun, bütün ipuçlarını kuşatan “çekirdek” hikmetleri; ve eserlerimizde açtığımız fasıllar hariç!
-III-
Bağlı olduğumuz dünya görüşüne nisbetle diğer eserlerimizde hassasiyetini gösterdiğimiz, kendi diyalektik ve tarzımızın tahakkümü altında “mânâ dilimizle” ve bunu temin eden mevzularla ilgisini işaretlediğimiz “dil” bahsi… Bunu müstakil bir eserle ve öz meseleleriyle ele alarak uyarmak, bahsi İBDA’nın hasrından ayrı düşünülemez bir biçimde göstermektir ki, bu eser de odur!
İÇİNDEKİLER
1. LEVHA: RUHÎ ROMAN – RUHUN ROMANI
Ruhî Roman – Ruhun Romanı
İslâm Diyalektiğinin Merkezî Bahislerinden
Bir Ukdenin Peşinde
İki Metodun Birliği
Dil Denen Mucize
Alışkanlık ve Bilmek
Kelâm ve Taayyün
Çepeçevre Dil
Hayvan Çığlığı ve İnsan Dili
Gerçek Lisan Zevki
Sevgiliye Dönük Yön
İki Hadise ve Reçetem
Faydalandığım Eserler
İbda Reçetesi
17 Ocak 1983
23 Nisan 1983
12 Mayıs 1983
Bir İkaz
2. LEVHA: DİL VE ÂLEM
Dil ve Âlem
Bir Hikmet-Binbir Pırıltı
Bütün Fikrin Gerekliliği
“Peşin Fikir” Hikmeti
İslâm Diyalektiğini Bilmek
Allah-İnsan-Âlem
Varlık ve Oluş
Var Oluşun Hakikati
Halkın Dili, Hakk’ın Dilidir
Sırra İlişik Keyfiyet
Toplayıcı Hakikat
Âlemde İnsan-Dilin Kökü
Fert ve Toplum
Fert Malûmu–Toplum Malûmu
Dil ve Taayyün
İç İhtiyaç ve Araç
Dil ve Zaman
Dilin Kökü-İnsanın Menşei
3. LEVHA: DİL-DÜŞÜNCE-AKSİYON
Varlık ve İfade
İlim ve Amel
Dilin Özü
Mânâ ve Suret
Öz Birliği
Dil ve Düşünce I
Dil ve Düşünce II
Kelimeler, Kelimeler
4. LEVHA: DİL ŞUURU
Dil Bahsinin Geveleyicileri
Anadil
Dil Hassasiyeti
Osmanlıca
Örnekler
Tarihçe
Hüküm
İçten Çürütenler
Bizim Dilimiz ve Sen!
Kavram Putperestliği
Kader-Şehid-Yaratmak
Dil Meselesi I
Dil Meselesi II
Dili Bilmez Konuşma
5. LEVHA: DİL-DÜŞÜNCE-SANAT
Şiirde Başlık
Şairin Istırabı
Kelime ve Fikir
Şiir Dili ve Estetik Değer
Şiir Dili
Teşbih-Mecaz-Mânâ
6. LEVHA: MUTLAK DİL-MUTLAK MÂNÂ
Allah Kelâmı I
Allah Kelâmı II
Bütün Unsurların Üstü Bir Dil
Allah’ın Kitabı
Ümm-ül Kitap
İman-Küfür
Allah-Kur’an-İnsan
En Büyük Mucize
Ezelî ve Ebedî Kitap
Peygamber’in Kitabı
Semavî Kitaplar
Kur’ân Hikmeti ve Emirleri
Kur’ân ve İnsan
Kur’ân Tefsir ve Meâli
7. LEVHA: DİL ÇEVRESİNDE
Zarf ve Muhteva
Dil: Mânânın Resmi
Mânâ ve Klişe
Zevken İdrak ve Kelâm
Şuuraltı ve Şuurdışı
İnsan Topluluğu ve Dil I
İnsan Topluluğu ve Dil II
Lisan ve Şahsiyet
Mânâbilim-Semantik
İlm-i Kelâm
Hikmetler
Dil-Düşünce-Kültür