Mühim bir oluşum bu hippocampus. Büyük noro-fizyolog Karl Pribram, Penrose’u da içine alan çok elit bir çevreyi peşinden sürükledi. Daha sonraları da Hippocampus’a taktı kafayı. Biz şöyle bir teğet geçelim, aklımızda kalsın.
Evvela hikayesine bir bakalım… Kelime Yunanca: Ιππόκαμπος [Ipòkam(b)os]. {Ιππος (Ippos): At + Καμπι (Kambi): Bir deniz canavarı}. Türkçesi, Deniz atı. Bir deniz mahluku. Kafası ata benzediği için bu ismi alıyor. Mitolojik bir varlık… Yarısı at, yarısı yılan formunda bir deniz mahluku… ‘Deniz Kentavrosu’ da deniyor [Kentavros: Başı insan, gövdesi at olan bir mitolojik varlık]. Okeanides (Okyanus perileri) ve / veya Nereides (Deniz / Su varlıkları ki, Nereus’un soylarıdır) kökenli olduğu varsayılır.
Heyecan ve hafıza birbirlerine çok yakın iki fonksiyon. Beynin en esrarlı bölümü sayılan Lobus Limbicus (Limbik Lob) [Latince, ‘limbus’ kelimesinden mülhem. Limbus: Bir yıldızın (diskinin) dış kenarının (kutrunun) hududu, Yaprağın, yassılaşmış, geniş ve temel parçası-pétiole, taç-yaprağın genişlemiş kısmı. Halka, çevresel-dairevi bölge] ve onun sistemi (Limbik Sistem) heyecan’ın da merkezidir. Bu ‘heyecan’ merkezinin vazifeleri arasında, hafızaya bilgi aktarmak da var. Artık biliniyor ki, bu bilgi aktarımının üzerinden yürüdüğü parça (bölge-oluşum), beynin temporal (şakak) lobunda yer alan ‘hippocampus’tur.
[Şu üçkağıtçı organı dışarıdan (çıplak gözle) gözlemlediğinizde hiçbir şey göremezsiniz. Başımızın belasıdır o. Hele bir de derinliklerine inseniz, çekirdeklerine, histokimyasına… Eğer imani bir duvara dayanmıyorsanız cehennemin dibine yuvarlanmamanız için hiçbir sebeb yok! Maazallah! İlla ki, zevken idrak!!!]
Yeşil bölge sol temporal lob. İsimler’ın hıfzedildiği bölge olarak burası tesbit edilmiş durumda. Hususiyetle, insane, hayvan ve esya isimleri. Hippocampus da bu bölgede yer alıyor. Ancak içeri bölümde.
Mor renkli bolumun kıç kısmına yoğunlaşın: İşte orası hippocampus. Bütün bölum ise ‘Limbik Lob’. Beyin Kabuğu’nun (Cortex Cerebri) altına saklanmış sır küpü!
Anatomik duruş itibarıyla sola bakın (sağdakine nisbetle daha belirgin), Kalın barsak kıvrımlarına benzer bir bölge var, işte o.
Bu parça, yeni hafızaların ilk kayda alındığı kısım. Eğer beyninizin bu parçası yoksa veya arızalı ise, ‘bugün’ü yaşayamazsınız (maziyi yaşarsınız, o da kör topal. Yani hiçbirşeyi doğru dürüst hatırlayamazsınız, isimleri vs.hemen unutursunuz, kaydedemezsiniz. Yani bunarsınız, ateh getirirsiniz. Penrose’u alakadar ediyor ve bu oluşumun, quantum alanlarıyla ve davranışlarla irtibatını kurcalıyor. Çok sıkıntı çektiğini biliyoruz). Mesela ve işte, Alzheimer hastalığı evvela ve ağır bir biçimde hippocampus’u tutuyor daha sonra cortex’in diğer parçalarına atlıyor. O sebeble, Alzheimer hastalığının ilk belirtisi hafıza kaybı oluyor, hafıza tunne. Soruyosunuz hastaya, ‘hangi yıldayız?’ diye, cevab???…, onu bırak, 10 dakika evvel ne yedin? diyorsun, yok!!!…
Saniyen, hippocampus problemi, ciddi zihni hastalıklara da yol açıyor. Şizofrenilerde ve ağır depresyonlarda, hippocampus çok küçülüyor (küçük görünüyor).
Yine, mizaç bozukluklarında da aynı durum sözkonusu.
Üçüncüsü, hippocampus, oestrojen’den (estrogono) direkt olarak etkileniyor. Oestrojen, –hususiyetle hippocampus’de-sinaptik kesafeti arttırıyor.
Oestrojen’in, Alzheimer hastaligı’ndaki rolü araştırılıyor.
On NMRI’da (Nuclear Magnetic Resonance Imaging) hippocampus
Kırmızı bölgenin kuyruk kısmına yakın.
Açık yeşil çarpı işaretiyle gösterilen parça o.
HIP yazısını okuyabilirsiniz.
3 boyutlu (hippocampal formation)
Kaynak: H.A. “Akademya’ya Doğru Sitesi”, 2001-2005 (2010 öncesi arşiv makalelerimizde yazarlarımızın adları, açık isimleriyle yayınlandıklarında makalelerini yeniden tashih ihtiyacı duyabilecekleri ihtimaline nazaran, yazarlarımızın talebi olmadıkça sadece isimlerinin baş harfleriyle paylaşılmakta, böylece bu önemli ve değerli arşivimizden kamuoyunun istifadesi amaçlanmaktadır.)
